قالبسازی یا قالب سازی یک فرایند چند مرحله ای شامل طراحی، قطعه سازی، مونتاژ، آبکاری و … می باشند که برای تولید بسیاری از محصولاتی که امروزه در اطراف خود مشاهده می کنید مورد استفاده قرار می گیرد.
این فرایند در گذشته توسط ابزارهای ابتدایی مانند سنگ، چوب و … انجام می شده اما امروزه از مواد مختلفی مانند انواع فلزات، پلاستیک ها، پلیمرهای گرم نرم و گرما سخت، شیشه و … استفاده می شود. فرایند قالبسازی از طراحی تا تولید قالب نهایی در شرکت فن آورپلاستیک توسط نیروهای متخصص و ماشین آلات به روز به صورت کاملا حرفه ای و تخصصی انجام می گردد.
در دنیای صنعتی امروزی، قالبسازی به عنوان فرآیند کلیدی در تولید قطعات صنعتی و محصولات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. قالب سازی یک فرآیند استفاده از قالب‌ها برای ایجاد شکل در مواد خام مایع یا انعطاف‌پذیر به منظور تولید محصولات با شکل دلخواه است.
این فرآیند شامل مراحل طراحی، ساخت قالب و استفاده از آن ها برای تولید قطعات صنعتی به صورت انبوه است. قالب‌ها ممکن است از مواد مختلفی نظیر فلز، پلاستیک و شیشه تهیه شده و برای تولید قطعات با کیفیت بالا مورد استفاده قرار گیرند.این قالب‌ها بر اساس جنس مواد اولیه و فرآیند تولید به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند که در ادامه به بررسی این مطالب خواهیم پرداخت.
انواع روش های قالبسازی
قالب ها، محفظه ای را فراهم می کنند تا با استفاده از آن ها، قطعه در تعداد بالا به صورت یکسان و یک شکل تولید شود. برای ساخت این محفظه از روش های مختلفی استفاده می شود. با توجه به نوع 1- ماده اولیه که درساخت محفظه استفاده می شود و 2- بسته به قطعه نهایی و ویژگی‌هایی که از آن قطعه مورد انتظار است نوع روش قالبسازی نیز متفاوت می شود.
1- قالب‌ها بر اساس جنس ماده اولیه که این حفره و محفظه را می سازند به انواع فلزی – چوبی – پلیمری – ازبستی -سیمانی – گچی -گلی – پارچه – سنگ و لاستیکی و … تقسیم بندی می شوند.
2- برای تولید تمام قطعاتی صنعتی با هر روش تولیدی، به طراحی و ساخت قالب نیاز است. حال جنس و ویژگی‌های قطعه است که روش طراحی قالب و ساخت را تعیین می کند . قالب ها بر اساس روشی که در ساخت قطعه از آن ها استفاده می کنند (نوع فرایند تولید) به چهار 
روش تولید تقسیم می شوند:
- ریخته‌گری
- قالب تزریقی یا قالب تزریق پلاستیک
- آهنگری
- قالب سازی فشاری
- پرسکاری
- بادی
- قالبسازی سرد
- قالبسازی چاپ سه‌بعدی
- قالب سازی چرخشی
ریخته‌گری، به فرایند شکل دادن فلزات از طریق ذوب، ریختن مذاب در محفظه، سرد کردن و انجماد آن داخل محفظه گفته می شود. ریخته گری روشی است که خود به سه دسته تقسیم می‌شوند که هر یک از این روش ها کاربردهای خاصی دارند:
1- دایکاست (High pressure)
2- ریژه (low pressure)
3- ماسه‌ای (sand)
4- ریخته‌گری لاست واکس (Lost-Wax Casting )
قالبسازی تزریقی : قالبسازی تزریقی یکی از روش‌های متداول در صنعت تولید است. در این روش، ماده‌ای مثل پلاستیک یا فلز درون قالبی تزریق می‌شود و با استفاده از فشار و حرارت، قالب را پر می‌کند و شکل دقیق قطعه مورد نظر را به دست می‌دهد. قالب‌های تزریقی به دلیل سرعت بالا و دقت بالایی که در تولید قطعات دارند، بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. قالب های تزریقی یکی از روش های متداول در قالبسازی پلاستیک است.
قالبسازی سرد : قالبسازی سرد یا قالبسازی تحت فشار در صنعت فلزات استفاده می‌شود. در این روش، قطعه‌ای از فلز درون یک قالب قرار می‌گیرد و با استفاده از فشار سرد و ابزارهای خاص، شکل داده می‌شود. قالبسازی سرد به دلیل قابلیت تولید قطعات با دقت و کیفیت بالا و همچنین صرفه‌جویی در زمان و هزینه، بسیار محبوب است.
قالبسازی چاپ سه‌بعدی : قالبسازی چاپ سه‌بعدی یکی از روش‌های نوین قالبسازی در صنعت تولید است. در این روش، قطعه با استفاده از چاپگر سه‌بعدی به صورت تدریجی ساخته می‌شود. این روش امکان ساخت قطعات با شکل‌ها و جزئیات بسیار پیچیده را فراهم می‌کند و قابلیت سفارشی‌سازی بالایی دارد.
انواع قالب سازی بر اساس ماده پر شونده
قالب های طراحی و ساخته شده بسته به اینکه با چه ماده ای پر شوند و این ماده با چه روش به آن ها تزریق شود، تقسیم بندی شده ونام های مختلفی را به خود اختصاص می دهند:
قالب‌های پلاستیک – فلزی – سیمانی – گلی – گچی – ازبست – شیشه – کاغذ – پلیمر – سرامیک – چوب – پارچه – فوم – سنگ – مواد خوراکی و … می باشد. قالب‌ها بر اساس شکل دهی وشیوه کار روی محصول: پرسی – تزریقی – فشاری – درون گرمایی درون سرمایی – برشی – فرم دهی – خم کاری – اکسترود – لرزشی – فشار هیدرولیک – فشار باد – فشار اب – سایشی و… نمونه هایی از این تنوع هستند.
کاربردهای قالبسازی در صنایع مختلف
قالبسازی در صنایع مختلفی به کار می‌رود و در تولید قطعات و محصولات متنوعی از جمله قطعات خودروسازی، قطعات الکترونیکی، لوازم خانگی، لوازم ورزشی، ابزارهای پزشکی و غیره استفاده می‌شود. قالب سازی صنعتی در هر صنعت با توجه به نیازها و خصوصیات محصولات مختلف، به شکل‌ها و ابزارهای متنوعی اجرا می‌شود
۱. کاربرد قالب سازی در صنعت خودروسازی
کاربرد قالب سازی در صنعت خودرو، این فرایند برای تولید قطعات فلزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. moldها برای تولید قطعات فلزی، قطعات پلاستیکی و قطعات صافکاری استفاده می‌شوند. این قطعات شامل بدنه خودرو، قطعات موتور، قطعات داخلی و قطعات لاستیکی می‌شوند. با استفاده از این محفظه ها، تولید انبوه قطعات خودرو با دقت و کیفیت بالا امکان‌پذیر می‌شود.
۲. صنعت الکترونیک
قطعات پلاستیکی مورد نیاز در تولید محصولات الکترونیکی مانند دستگاه‌های مخابراتی، لوازم جانبی کامپیوتر و تجهیزات دیجیتال با استفاده از moldها تولید می‌شوند. این قطعات نقش بسیار مهمی در ساختار و عملکرد محصولات الکترونیکی دارند.
۳. صنعت پزشکی
قالبسازی پلاستیک در صنعت پزشکی نقش حیاتی دارد. تولید ابزارها و تجهیزات پزشکی مانند تزریق‌کننده‌ها، دستگاه‌های تشخیصی و ایمپلنت‌ها به کمک moldها انجام می‌شود. این فرایند قالب سازی پلاستیک با دقت و تناسب بالا در تولید این محصولات موثر هستند و برای اطمینان از کیفیت و قابلیت استفاده بهینه محصولات پزشکی بسیار اهمیت دارند.
۴. صنعت لوازم خانگی
در تولید لوازم خانگی مانند یخچال‌ها، تلویزیون‌ها، ماشین لباسشویی و ماشین ظرفشویی، این صنعت نقش مهمی دارد. با استفاده از moldها، تولید انبوه و بهترین کیفیت قطعات پلاستیکی و فلزی لوازم خانگی امکان‌پذیر است.
به طور کلی، قالبسازی در بسیاری از صنایع تولیدی نقش حیاتی دارد و امکان تولید انبوه و کیفیت بالای قطعات و محصولات را فراهم می‌کند. با بهره‌برداری از فناوری‌های پیشرفته در طراحی و ساخت قالب‌ها، کاربردهای این فرایند بهبود یافته و نقش آن در صنعت از اهمیت بیشتری برخوردار است.
مزایا و معایب قالبسازی
قالبسازی به عنوان یک فرآیند حیاتی در صنعت، دارای مزایا و معایب خاص خود است. در اینجا به بررسی مزایا و معایب آن می‌پردازیم.
مزایا
۱. تولید انبوه: قالبسازی امکان تولید انبوه قطعات یا محصولات را فراهم می‌کند. با استفاده از قالب‌های صنعتی، می‌توان قطعات مشابه را با دقت و کیفیت بالا تولید کرده و نیاز بازار را تأمین کرد.
۲. کاهش زمان و هزینه: استفاده از قالب‌های صنعتی به معنای مکانیزه کردن و اتوماسیون فرآیند تولید است. این کار منجر به کاهش زمان تولید و هزینه‌های مرتبط با آن می‌شود.
۳. دقت بالا: قالب‌های صنعتی با ابعاد و شکل‌های دقیق، امکان تولید قطعات با دقت بالا را فراهم می‌کنند. این امر برای صنایعی که نیاز به قطعات دقیق و هماهنگ دارند، بسیار حیاتی است.
۴. تکرارپذیری: قالبسازی امکان تکرارپذیری در تولید قطعات و محصولات را بهبود می‌بخشد. این امر منجر به ایجاد یک سیستم پایدار و قابل اعتماد در فرآیند تولید می‌شود.
۵. انعطاف‌پذیری: قالبسازی قابلیت تغییر و تنظیم برای تولید قطعات مختلف را دارد. این ویژگی به تولیدکنندگان امکان می‌دهد با تغییرات بازار و نیازهای مشتریان، به سرعت واکنش نشان دهند و محصولات متنوع تولید کنند.
معایب
۱. هزینه‌های ابتدایی بالا: ساخت و تهیه قالب هزینه‌های زیادی دارد، شامل طراحی، ساخت و آزمایش قالب. بنابراین، برای شروع فعالیت در صنایعی که نیاز به قالب‌های خاص دارند، هزینه‌های ابتدایی قابل توجهی وجود دارد.
۲. انعطاف‌پذیری محدود: قالب‌ها معمولاً برای تولید یک نوع قطعه یا محصول طراحی و ساخته می‌شوند. بنابراین، در صورتی که نیاز به تغییرات مکرر در قطعات باشد، انعطاف‌پذیری قالب ممکن است محدود باشد و نیاز به تعویض و تغییرات مکانیکی برای تولید محصولات جدید وجود دارد.
۳. پیچیدگی در تعمیر و نگهداری: تعمیر و نگهداری قالب‌ها به دانش و مهارت تخصصی نیاز دارد. در صورتی که قالب‌ها آسیب ببینند یا نیاز به تعمیرات داشته باشند، ممکن است زمان و هزینه زیادی برای تعمیر و بازسازی آنها صرف شود.
زمان‌بر بودن: فرآیند طراحی و ساخت قالب ممکن است زمان‌بر باشد، که این مسئله می‌تواند بر زمان تحویل محصول تأثیر بگذارد.
معرفی قالب سازی فن آورپلاستیک
تاریخچه قالبسازی صنعتی نشان می‌دهد که با گذشت زمان و تکامل فناوری‌ها، قالبسازی به سطحی بسیار پیشرفته رسیده است و امکان تولید انبوه و با کیفیت بالا را فراهم می‌کند. اما باید به مزایا و معایب این صنعت توجه کرد و راهکارهایی برای مقابله با چالش‌های موجود در این حوزه ارائه داد. همچنین، نوآوری در قالبسازی می‌تواند بهبود و بهینه‌سازی فرآیندها را در پی داشته و تأثیر بزرگی در کیفیت و دقت تولید قطعات و محصولات داشته باشد. شرکت قالب سازی فن آورپلاستیک نیز دقیقا از همین رویکرد استفاده کرده و در تلیدات خود از ان بهره می گیرد.
گروه فن آور پلاستیک (تکنیک پلاستیک) در سال ۱۳۷۹ در راستای ساخت قالب های صنعتی تاسیس گردید، و پس از ۵ سال با افزودن واحد طراحی و مدل سازی به مجموعه، به فعالیت خود ادامه داد. این مجموعه در حال حاضر با تکیه بر دانش و تجربه نزدیک بر دو دهه حضور خود در زمینه طراحی و ساخت و با به کار گیری متد های روز جهانی توانسته جایگاه خوبی در عرصه صنعت کشور کسب نماید. شرکت فن آور پلاستیک آماده خدمات رسانی طراحی و ساخت این محفظه ها در تمامی شهر های زیر است:
1- قالبسازی در تهران
2- تبریز
3- اصفهان
4- کرج
5- زنجان
6- مشهد
7- شیراز
8- سمنان
-
…
جهت مشاوره و راهنمایی در باره قالبسازی پلاستیک و هریک از طرح ها و سفارش از طریق خطوط ارتباطی ما با واحد فروش تماس حاصل فرمایید.
تاریخچه قالبسازی:
قالب، ابزاری است که به شکل‌دهی محصولات کمک می‌کند و اولین قدم در تولید انبوه محصول صنعتی است. حدود پنج هزار سال پیش، انواع الگوسازی‌های اولیه با استفاده از چوب، گچ، سنگ و ماسه شکل گرفت.
قبل از قرن نوزدهم، قالبسازی به صورت سنتی و با ابزارهای ساده و دستی انجام می‌شد. صنایع مختلف مانند فلزکاری، چوب‌کاری و سفالگری از قالب‌های فلزی و چوبی استفاده می‌کردند.
در اواخر قرن نوزدهم، با انقلاب صنعتی و استفاده از ماشین‌آلات، نیاز به قالب‌های صنعتی مناسب افزایش یافت. تکنیک‌های مکانیکی برای ساخت قالب‌ها به کار گرفته شد و تکنولوژی قالبسازی پیشرفت کرد.
در قرن بیستم، با پیشرفت تکنولوژی و علوم مهندسی، قالبسازی به سطح جدیدی ارتقا یافت. تکنیک‌های جدیدی مانند قالبسازی حرارتی، تزریق پلاستیک و CNC توسعه یافتند که منجر به بهبود دقت و کیفیت تولید شدند.
امروزه، قالبسازی به یک صنعت پیچیده تبدیل شده است. استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته مانند CAD/CAM و سیستم‌های تزریق پلاستیک، امکان تولید قالب‌های پیچیده‌تر و دقیق‌تر را فراهم کرده است. این صنعت در صنایع مختلفی مانند خودروسازی، الکترونیک، پزشکی و لوازم خانگی به طور گسترده استفاده می‌شود. با پیشرفت مداوم فناوری، انتظار می‌رود که فرآیند قالبسازی همچنان بهبود یابد
پرسش‌های متداول
کدام مواد در ساخت قالب‌ها بیشتر استفاده می‌شوند؟
فولاد، آلومینیوم و پلیمرها از جمله مواد پرکاربرد در ساخت قالب‌ها هستند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای خاص خود را دارند
آیا این فرایند بهبودی در کیفیت تولید دارد؟
بله، امکان تولید قطعات و محصولات با دقت و تکرارپذیری بالا را فراهم می‌کند و برای بهبود کیفیت تولید نقش مهمی دارد.
آیا قالبسازی هزینه‌های خاصی دارد؟
بله، تهیه قالب‌ها و نگهداری و تعمیر آنها هزینه‌هایی را به همراه دارد، اما با توجه به مزایای آن، این هزینه‌ها به‌طور کلی جبران می‌شوند.
آیا این صنعت به منابع طبیعی و محیط زیست آسیب می‌رساند؟
استفاده مناسب از moldها می‌تواند به بهبود بهره‌وری منابع و کاهش ضایعات و آلودگی محیط زیست کمک کند.
۵. قالبسازی چه اهمیتی در تولید صنعتی دارد؟
قالبسازی به دلیل امکان تولید انبوه و دقت بالا، نقش مهمی در تولید صنعتی دارد و به کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند.
.چگونه فناوری به بهبود قالبسازی کمک می‌کند؟
استفاده از فناوری‌های جدید مانند شبیه‌سازی کامپیوتری و نرم‌افزارهای CAD/CAM می‌تواند به بهبود دقت و سرعت فرآیند قالبسازی کمک کند.